Kilise bakımsızlığı dolayısıyla hayvanların korunağı olmuş. Dış kısmı sarmaşıklarla örtülmüş olan taş yapı 1850 – 1900 yakın tarihlerine ait olduğu tahmin edilmektedir. Bakımsızlıktan yıkılmak üzere olan bu bina Jandarma komutanlığı tarafından onarılmış ve bu güne kadar iyi bir şekilde korunmuştur. Bugün jandarma tarafından yemek yenen, oturulan bir mekan haline dönüştürülmüştür. 1922 Yılına kadar “Rumçamlısı” nda oturan rumların ibadet yeri olduğu sanılmaktadır.
PAPAZ EVİ : Kilisenin deniz tarafında bulunan papaz evi, büyük bir ihtimalle kilise papazının lojmanıydı. Aynı bahçe içinde arka arkaya duran bu iki taş Jandarma Komutanlığı tarafından onarılmış ve korunmuştur. Bugün kafeterya olarak “ANTİK” adı altında yazlıkçı asker ailelerine hizmet vermektedir. Giriş kapısı kemerlidir.
ESKİ KİLİSE : Jandarma Eğitim Merkezinin hemen arkasında, tekne yapım (tersane) yerinin hemen yanındayer alan sadece taş temelleri kalmış olan yıkık bir yapıdır. Denize çok yakın olan bu yapının taşlarıyla kilisenin alternatif olarak yapıldığı sanılmaktadır
KALE : Zeus mağarası ile içmeler koyu arasındaki tepenin üzerinde bulunmaktadır kalenin surları ve bir takım yapılar bulunmaktadır ancak kale hakkında pek bilgi yoktur .araştırma yapılmamıştır. Kale ye giden yol patikalardan ibarettir. Milli park sınırları içinde yer alan bu kale tarihçilerimizi ve araştırmacıları beklemektedir.
KURŞUNLU MANASTIRI: Zoolojik ve botanik zenginliklerle dolu Dilek Yarımadası Milli Parkı'nın içinde, Güzelçamlı ile Davutlar arasında kalan Manastır, Samsun Dağları'nın üzerinde keşfedilmeyi ve turizm için hizmet vermeyi beklemektedir. Kurşunlu Manastırı'na çıkarken sanki Efes'teki Meryem Ana'nın evine doğru çıkıyormuş hissine kapılırsınız. Uzaklık aynı, yol aynı, manzara ise daha da muhteşemdir. Güzelçamlı dan 11 km Davutlar dan 12 km uzaklıkta 600 metre yükseklikte bulunan manastır muhteşem bir manzaraya sahiptir adete bir kartal yuvası gibi yüksekte ulu cınar agaçlarının altında gizlenmiştir.Güzelçamlı yı Samosu Kuşadasını Davutları ve Panionionu manastırdan seyretmek bir ayrıcalıktır. Özellikle baharda; bölge kuşların cıvıldadığı, yeşilin bütün tonlarının mavi denizle kucaklaştığı, çiçeklerin mis gibi koktuğu, suların çağladığı doğal bir hastane gibidir. Kuşunlu Manastırı sanki Panionion (Güzelçamlı), Davutlar, Kuşadası ve uzaklardan Efes ve Samos'u seyretmektedir. Doğal güzellikle tarihsel zenginliğin bir arada bulunduğu etkileyici bir yöredir. 8. Yüzyılda, yoğun Hristyan göçü sonucu Anadolu'nun bu yöresi, dinsel merkezlerden biri olmuştur. Baskıdan kaçan din adamları, gizlenebilecekleri ve tapınabilecekleri bu bölgede kiliseler ve manastırlar yapmışlardır. Kurşunlu Manastırı adının nerden geldiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, 11. yüzyıl Bizans yapısı, bir Ortodoks manastırı olduğu tahmin edilmektedir. Manastırın bu denli uzak ve yüksekte yapılmış olmasının amacının, ikonaperestlerin (ikona : put) ve dinsizlerin saldırılarına karşı savunma ve eğitim olduğu kesin olarak bilinmektedir. Manastırda; yemekhane, kiler, mutfak, keşiş odaları, revir (sağlık ocağı), şapel (küçük kilise), Nekropol (mezarlık), manastır surları, sur mahnesi ve savunma odaları gibi bölümler mevcuttur. Kurşunlu Manastırı içindeki Kilisenin (Şapel) tavanının en önemli özelliği Kresklerdir. İkonoklastik (puta karşı) dönemde simgesel ve geometrik motifler; 9. yüzyılın ikinci yarısında, ikonoklastik dönemden sonra ise, dinsel olaylar ya da kişisel fresklerde gösterilmiştir. Balık, horoz ve üzüm başlıca dinsel simgelerdir. Fresklerde, resimler duvara çekilen astar üstüne ya da doğrudan doğruya duvar üstünedir. Freskler, kalkan ikon yasağı ile, bu yörenin 12 nci yüzyılda Selçuklu egemenliğine geçmesiyle verilen dini serbestiden yararlanılarak yapılmıştır. Konular ise çoğunlukla, Hz.İsa'nın hayatı ve İncil'den alınmıştır. Kurşunlu Manastırı, dini yayma ve eğitim yapan bir din okulu niteliğindeydi. Manastırın Şapeli (küçük kilise) haç planlı, kubbeli tiptedir. Kutsal yazılardan alınan verilere göre Azize Meryem ve Aziz Jan (St.Jan) 42 yılına doğru Efes'e gelmişlerdir. Bu olay, St.Jean tarafından yazılan İncil'de anlatılamaktadır. Geleneğe göre St.Jean, İncilini Efesliler için yazdı. Konusu; Efes'lilerin sorunlarını, Efes'lilein kendisine sordukları soruları ve bu sorulara verilen cevapları yansıtmaktadır. İnsanlara İsa'yı tanıtmayı havarilere bırakan Meryem Ana gizli yaşamaya titizlik göstermişti. Böylelikle Efes, Hristyanlığın kutsal dini merkezi haline geldi. Bu nedenle Efes'teki Selçuk, Scala Nuova (Kuşadası) ve çevresi, kilise ve manastır açısından çok zengindir.
